De basis voor veel producten en diensten van de overheid (gemeentelijke en landelijke overheden) vormt de administratie van persoonsgegevens. Burgerzaken is hier verantwoordelijk voor en borgt de kwaliteit van de basisregistratie persoonsgegevens (BRP) en de burgerlijke stand. Dat doen we, naast de steekproefsgewijze kwaliteitsmetingen, onder andere door te investeren in het op peil houden van de kennis van medewerkers en door voortdurend aandacht te geven aan onderwerpen als adres- en identiteitsfraude en het voorkomen van vormen van dwang (bijvoorbeeld mensenhandel).
Daarnaast ondersteunen we landelijke afnemers en binnengemeentelijke organisatieonderdelen door een betrouwbaar en actueel bronbestand van persoonsgegevens beschikbaar te stellen voor de uitvoering van publiekrechtelijke taken.
De rol van afdeling Burgerzaken als bewaker van persoonsgegevens wordt met meer dan 500 afnemers steeds belangrijker. Om die reden doet Burgerzaken onder andere proactief mee in het project landelijke Aanpak Adreskwaliteit (LAA). Dit landelijke project combineert en verfijnt data uit adresbestanden van verschillende overheidsinstellingen en legt deze naast de BRP-gegevens. Risicoadressen die uit deze datavergelijkingen naar voren komen worden met afdeling Burgerzaken gedeeld en worden onderzocht.
Burgerzaken, Werk en Inkomen (WenI) en Vergunningen Toezicht en Handhaving (VTH) hebben zich tot doel gesteld om in 2021 1000 risicoadressen te onderzoeken. Dit doelaantal is bepaald in overleg met de projectorganisatie van LAA en is gebaseerd op doelaantallen van vergelijkbare gemeenten.
Door het onderzoeken van LAA-risicoadressen kunnen we gericht adres-, woon- en uitkeringsfraude aanpakken. In het handhavingsprogramma en de –verantwoording rapporteren we specifiek over de resultaten op het gebied van adresfraude en identiteitsfraude. De tijdelijke financiering (0,260 miljoen euro) stopt in 2021 en we proberen de interne businesscase gedekt te krijgen.
Burgerzaken investeert in het optimaliseren van haar poortwachtersfunctie. Met een extra inzet op training van de medewerkers én inzet van moderne ICT-oplossingen is het mogelijk om bij ons aangeleverde valse brondocumenten nog beter te herkennen. Zo kunnen we de optimale bijdrage leveren aan het terugdringen van criminaliteit en ondermijning.
Burgerzaken doet mee in en organiseert diverse vernieuwing- en verbeterprojecten en werkt actief samen in werkgroepen van gemeenten in de regio, in G4 verband, VNG en met de 100.000+ gemeenten.
Daarbij richt de vernieuwing zich met name op een betrouwbare en veilige manier van digitaliseren van de processen voor de inwoners (zoals de digitale huwelijksplanner en geboorteaangifte), dataminimalisatie, privacy by design en het faciliteren van een betrouwbaar digitaal identiteitsmiddel voor de inwoners. Deze vernieuwing wordt vormgegeven op basis van de uitgangspunten van de Common Ground.
Reisdocumenten
Sinds het begin van de Coronacrisis is het aantal aanvragen voor verlopen reisdocumenten sterkt teruggelopen. In eerste instantie omdat we als overheid hebben aangedrongen op uitstel van de aanvraag. Maar ook toen dit niet meer aan de orde was, blijft de vraag naar nieuwe reisdocumenten, ook rond de zomervakantie, zo’n 30% achter op de aantallen die je zou verwachten op basis van het aantal verlopen reisdocumenten. Het is onvoorspelbaar in welke mate de in 2020 nog niet aangevraagde verlopen reisdocumenten in 2021 voor een grote piek gaan zorgen. Ook is nog niet aan te geven in welke mate we in 2021 te maken zullen hebben met efficiencyverlies door de RIVM-richtlijnen. Met de huidige (medio 2020) richtlijnen hebben we ongeveer 30% efficiencyverlies t.o.v. de reguliere situatie. In deze begroting gaan we ervan uit dat beide zaken in 2020 voor het grootste deel zijn opgelost en dat we in 2021 geen extra kosten hiervoor hoeven te maken.
Verkiezingen
De eisen die gesteld worden aan verkiezingen en de manier waarop die worden vormgegeven veranderen sterk en doorlopend. Voorbeelden daarvan zijn de eisen op het gebied van de toegankelijkheid, veranderende ICT-toepassingen, centrale stemopneming, veranderingen in de kieswet of de manier waarop de proces-verbalen worden vastgelegd en gepubliceerd. Dit vereist een doorlopende aandacht voor en voorbereiding van verkiezingsprocessen. Vandaar dat vanaf 2021 de formatie van het team dat hiervoor verantwoordelijk is wordt uitgebreid zodat een klein maar vast kernteam de kwaliteit kan borgen. Voor de aankomende zeven jaar is voor elk jaar een verkiezing gepland. Deze uitbreiding (150 K) wordt opgenomen als vast onderdeel van de formatie van burgerzaken.
Het zorgdragen organiseren van veilige, transparante en rechtmatige verkiezingen zal in 2021 niet op de standaard manier gaan. In september heeft de minister van BZK aangeven dat de verkiezingen georganiseerd worden met de huidige RIVM-richtlijnen, om te zorgen dat iedereen kan stemmen én dat het uitbrengen van de stemmen geen extra verspreidingsrisico van het COVID-19 met zich mee brengt. Nog lang niet alle details zijn hierbij besloten, maar op dit moment wordt uitgewerkt was deze beslissing voor de Gemeente Utrecht operationeel gaat betekenen. Daarmee kunnen we ook een beeld gaan schetsen van de extra personele en materiele kosten die gemaakt moeten worden voor deze verkiezingen. In oktober zullen wij de operationele en financiële effecten zo compleet mogelijk met u delen. Op dit moment is dat nog niet duidelijk, dus hebben wij in deze programmabegroting nog geen bedrag voor opgenomen voor deze specifieke Corona-kosten.