1.1 Utrecht heeft voldoende toekomstbestendige werknemers en werkgelegenheid die passend is bij de groei van de stad

We zetten proactief in op de marktgroepen ‘bouw en energietransitie’, ‘digitale vaardigheden en ICT’, ‘gezondheid’ en ‘onderwijs’. Omdat zij het hart van de Utrechtse economische structuur en groei raken, een grote kans bieden op toekomstbestendige werkgelegenheid en op dit moment nog steeds een tekort aan gekwalificeerd personeel hebben, dat ook de komende jaren naar verwachting aanhoudt.

• Marktgroep bouw & energietransitie: we zetten in op initiatieven die kiezen voor, en leren en werken in de techniek bevorderen. Voorbeelden hiervan zijn ‘bouw=wouw’, waarbij aan jongeren en werkzoekenden uit Overvecht betaalde leerwerkplekken worden aangeboden bij de renovatie van drie Mitros-flats en de ontwikkeling van 2 wooncomplexen op de NPD-strook door BAM/AM. We werken verder aan de ontwikkeling van het Techniek Experience Center Utrecht (TEC), waarin leerlingen van basisscholen en voortgezet onderwijs uit Overvecht en andere wijken kennis kunnen maken met de technieken die nodig zijn voor de fysieke, ruimtelijke opgave. Doelstelling is het verkleinen van de mismatch op de arbeidsmarkt door de instroom van technisch geschoold personeel te vergroten. Op basis van de evaluatie van de Beroepentuin Overvecht, waarbij vijftien à twintig werkzoekenden zich scholen in technische tekortberoepen, wordt gekeken naar een mogelijk vervolg. We hopen te starten met Van Bank naar Bouw en Techniek, een omscholingstraject dat deelnemers uit de financiële wereld doormiddel van een opleidingstraject klaarmaakt voor een vervolgcarrière in de bouw en infra. En we geven uitvoering aan het Actieplan Circulaire stad.
• Vanuit de marktgroep Gezondheid werken we gezamenlijk met provincie, gemeente, UWV en zorgaanbieders aan een regionaal opleidingsaanbod gericht op overdracht van specifieke specialistische vaardigheden en kennis in de zorg. Daarbij zetten we een regionale poule van begeleiders open en faciliteren van een gezamenlijke werkgever (bijvoorbeeld coöperatie) als tijdelijke werkgever in de gezondheidszorg.
• Marktgroep onderwijs: voor de aanpak van het lerarentekort is in de regio het actieprogramma ‘Utrecht leert’ opgezet. Samen met schoolbesturen, opleiders en werkgeversservicepunten wordt gewerkt aan instroom, opleiding en behoud van onderwijsprofessionals.
• Marktgroep ICT en digitale vaardigheden: we vervolgen onze inzet voor de TechCommunity. Met de ontwikkeling van de community beogen we ICT-studenten en bedrijven in een eerder stadium van de studie met elkaar verbinden, zij–instroom te bevorderen, de mogelijkheden van ICT-ontwikkelingen te tonen en de maatschappelijke impact van ICT-vraagstukken en oplossingen uit te dragen. Het doel is dat er in 2021 een uitvoeringsorganisatie staat die alle, nu nog versnipperde projecten, gaat coördineren en samenbrengen.

We maken deals met werkgevers en opleidingsinstellingen over een gezamenlijk investeringsprogramma. Deze deals moeten de mismatch op de arbeidsmarkt verkleinen en de aansluiting van de Utrechtse beroepsbevolking bij die arbeidsmarkt vergroten. Deze activiteiten ondersteunen en liggen in het verlengde van de economische maatregelen met betrekking tot opleiden zoals deze in het coronahoofdstuk zijn weergegeven.

2021 is het eerste volledige jaar van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Regio Utrecht (ROM Regio Utrecht) en de Economic Board Utrecht (EBU) nieuwe stijl. De ROM is in mei 2020 formeel opgericht en heeft een vliegende start gehad door de Corona Overbruggingslening (COL)-regeling, gefinancierd door het Rijk, uit te voeren. Voor de komende jaren is vanuit de ROM € 22 miljoen beschikbaar aan fondsen voor het innovatieve MKB. Naast fondsen richt de ROM zich op innoveren (business development) en handelsbevordering en acquisitie (trade & invest). De EBU zal zich vanaf 2021 richten op strategische advisering, netwerkverbreding- en versterking, versterken van lobbykracht en het opwerken van maatschappelijke initiatieven. Hierin zal de EBU nauw samenwerken met de ROM maar ook met andere triple-helix partners in de regio.

De veerkracht van de arbeidsmarkt is een belangrijke indicator waarop we als regio goed scoren. Om deze sterke uitgangspositie te behouden, moet de beroepsbevolking voldoende gekwalificeerd zijn voor de (huidige en toekomstige) behoeften van bedrijven, kennisinstellingen en overige organisaties. Investeren in menselijk kapitaal en het ontwikkelen van een meer inclusieve en skills-georiënteerde arbeidsmarkt is daarmee een belangrijke opgave waar we met elkaar voor staan. Gepleit wordt voor een meer structurele inzet op leven lang ontwikkelen, waarbij naast kennis volop wordt ingezet op vaardigheden en competenties (skills). Dit draagt direct bij aan het wendbaar en weerbaar maken van de beroepsbevolking en daarmee aan het economisch herstel. Als regio ontwikkelen we daarom een gezamenlijke Human Capital Agenda (HCA), die aansluit op de Regionale Economische Agenda (REA). Hoewel er in de regio al het nodige gebeurt op het gebied van leven lang ontwikkelen, re-skillen en up-skillen, ontbreekt een samenhangende agenda waaronder alle initiatieven plaatsvinden, of waar initiatieven op aan kunnen haken. Die samenhang wordt gevonden in de HCA.

De werkgelegenheidsuitdaging is niet alleen een stedelijke uitdaging, maar ook een regionale. Onze activiteiten sluiten dan ook bij de vastgestelde Regionale Economische Agenda. We streven samen met de regio naar een toekomstbestendige voorraad van werklocaties, die aansluit op de werkgelegenheidsbehoefte in de stad en de bijbehorende ontwikkelkracht voor bedrijfsinvesteringen in de regio, passend bij de strategische agenda van de regio.
We trekken actief bedrijven aan die passen bij de koers van Gezond Stedelijk Leven. We zien met name kansen voor bedrijven uit de hierboven genoemde marktgroepen.
We programmeren de regionale werklocaties steeds meer in gezamenlijkheid en complementair aan elkaar. Zo kunnen ketens en clusters van werkgelegenheid ontstaan. Daarbij houden we nadrukkelijk rekening met de maakindustrie, de transitie naar een circulaire economie, stadsdistributie, de creatieve beroepen en de vakmensen die in de regio wonen. Hierbij baseren we ons op het onderzoek van STEC naar toekomstbestendige werklocaties.
We versterken de economische bedrijvigheid op en impact van het Utrecht Science Park, uiteraard in samenwerking met regiopartners, stichting USP, de partners UU, HU en UMC, regiogemeenten en de provincie Utrecht.
Het International Welcome Centre Utrecht Region (IWCUR), een initiatief van Gemeente Utrecht, Provincie Utrecht, Gemeente Amersfoort en de Universiteit Utrecht, is het contactpunt voor internationals (in brede zin) in de Utrechtse regio. Er zijn inmiddels een kleine 50 partijen uit de regio partner geworden van het IWCUR, zowel corporates als serviceproviders, commercieel en niet commercieel (culturele organisaties).

Geselecteerde startups en scale-ups ontvangen subsidie op basis van de subsidieregel 'Versterking ecosysteem voor starters en groeiers'.

We zetten ons in voor toekomstbestendige, vitale winkelgebieden voor de inwoners, werknemers en bezoekers. Hierbij focussen we onze inzet op de hoofdwinkelstructuur. De retailsector had het al moeilijk voor de crisis vanwege veranderend koopgedrag, en dit krimpproces wordt versneld door de coronamaatregelen en -effecten. Zie hiervoor ook @@@CORONA-HOOFDSTUK@@@.

We willen een stad zijn waar bezoekers welkom zijn en de ontmoeting tussen toeristen en inwoners een positieve impact nalaat op de stad. Evenementen maken Utrecht aantrekkelijk om te leven, zorgen voor werkgelegenheid en zijn goed voor de winkels en de horeca. In 2020 is de evenementenbranche vanwege de corona-maatregelen compleet stilgevallen. Met de inzet van het Evenementenfonds Utrecht willen de evenementensector helpen weer op een basisniveau te komen. Zie hiervoor ook Corona-hoofdstuk .

Ook de toeristensector is hard geraakt door coronamaatregelen en –effecten. Het is de vraag of de binnenlandse toeristenmarkt voldoende sterk is om het verlies op te vangen. In Utrecht vormt het zakelijk toerisme - met beurzen en congressen in onder meer de Jaarbeurs – een belangrijk onderdeel van de economische structuur, en ook dit deel van de sector wordt hard geraakt door corona. We moeten komende tijd de vinger aan de pols houden. Daarbij blijven we bij de strategie om het accent te verleggen van grootschalig toerisme naar bezoek dat past bij het karakter van de stad, gefocust op erfgoed, cultuur, zakelijke evenementen en de fiets en zo te investeren in het behoud van de kwaliteit van de stad en haar bezoek. Het Marketing en Communicatienetwerk (MCN) is opdrachtgever aan Utrecht Marketing, mede namens Cultuur en Economie. Dit gebeurt op basis van de evaluatie en herziene opdracht die in 2019 en 2020 zijn opgesteld.
We blijven een vinger aan de pols houden, onder meer door de jaarlijkse monitoring in de Utrecht Monitor, de Airbnb Monitor en krijgen inzicht van de hotelbezetting door Visitordata.
De nieuwe wet op de Toeristische Verhuur van woningen (2021) geeft de mogelijkheid om miv 2021 registratieplicht, meldingsplicht en/of eventueel een vergunningsplicht voor vakantieverhuur in te voeren. De aanbevelingen vanuit het onderzoek ‘Toerisme in Utrecht naar een duurzame toekomst’ nemen wij mee om het beleid continu door te ontwikkelen, zodat het toerisme ook blijft passen bij de stad.

We voeren de Winkeltijdenverordening uit door het toetsen van aanvragen en al dan niet verlenen van ontheffingen voor nachtwinkels, zondagavondwinkels en incidentele winkelopenstelling, conform de vigerende regelgeving.

Om het verenigd bedrijfsleven en andere instellingen te helpen om gezamenlijke faciliteiten gezamenlijk te kunnen betalen, faciliteren we het Ondernemersfonds Utrecht door 11,1% van de Onroerend Zaakbelasting op niet-woningen te verstrekken aan Stichting Ondernemersfonds Utrecht die het Ondernemersfonds Utrecht voor de samenwerkende betalers van de OZB niet-woningen coördineert.