Om ervoor te zorgen dat in Utrecht zoveel mogelijk verschillende disciplines, genres en mengvormen daartussen zijn vertegenwoordigd werken we aan de volgende punten:
- Dit is het eerste jaar van de nieuwe Cultuurnotaperiode (2021-2024), waarin we de stad nog meer kleur geven met een veelzijdig en inclusief cultureel aanbod. Daarnaast bieden we met verschillende subsidieregelingen mogelijkheden aan zowel nieuwe makers als aan de meer gevestigde culturele initiatieven.
- Vanwege Corona hebben veel culturele instellingen te maken met het langdurig wegvallen van inkomsten, waardoor grote financiële problemen ontstaan. Hierdoor komen de activiteiten en het voortbestaan van de organisaties onder druk te staan. Met een aanvullend steunpakket willen we in eerste instantie voorkomen dat instellingen die zijn opgenomen in de Cultuurnota van 2021-2024, in 2021 in financiële problemen komen. Zie ook het hoofdstuk over corona.
- Landelijke iconen, buurtinitiatieven, vernieuwende festivals en een stevige infrastructuur van podia maken allemaal onderdeel uit van de Cultuurnota 2021-2024. Het advies van de commissie, onder leiding van Ernestine Comvalius, over de subsidieaanvragen voor de periode 2021-2024 hebben wij overgenomen. In totaal geven we meerjarige subsidie aan 65 instellingen, waaronder tien nieuwkomers. Volgens het rapport van de commissie Comvalius zorgen de plannen van deze culturele organisaties samen voor een kleurrijk, veelzijdig en kwalitatief hoogstaand cultuuraanbod, waarbij er voor iedereen wat te genieten, te beleven of te doen is.
- De toepassing van de Fair Practice Code blijven we volgen en monitoren om goed in beeld te krijgen hoe het toewerken naar een eerlijke beloning zich, onder weliswaar moeilijke omstandigheden, in de periode 2021-2024 verder ontwikkelt. Een afvaardiging van de commissie Comvalius komt nog met een meer uitgebreide analyse over de behoeftes, knelpunten en dilemma's rond fair practice. Op basis van deze informatie blijven wij in gesprek met de culturele sector.
- Om een vitaal cultureel aanbod in de stad te behouden, doen wij aan actieve monitoring van instellingen en activiteiten en wij intensiveren dit ten tijde van crisis, zodat wij tijdig kunnen inspelen op problemen. Ondanks de grote crisis in de cultuursector hebben vele organisaties laten zien dat zij over veel aanpassingsvermogen beschikken. Zo startte TivoliVredenburg met Walk the Line, een corona-proof tour door het gebouw waarin bezoekers verschillende genres, kunstvormen en ruimtes ervaren. Er zijn ook partijen die kiezen voor een mix van online en live programma zoals het Nederlands Film Festival, Festival Oude Muziek en het Leidsche Rijn Festival. Wij verwachten dat er ook in 2021 vele nieuwe, creatieve vormen van cultuurbeleving ontwikkeld worden in de stad, ook al leveren deze veel minder bezoekers op dan waar normaal gesproken op gerekend kan worden. We stimuleren het innovatief omgaan met de anderhalvemetermaatregelen ook met het nieuwe Cultuur Innovatiefonds , dat we samen met de provincie Utrecht, gemeente Amersfoort Utrechtse fondsen hebben opgericht.
- Over de Cultuurnota-aanvraag 2021-2024 van TivoliVredenburg is apart advies uitgebracht door de Commissie Gehrels. Deze stelde in haar rapport ‘TivoliVredenburg voor iedereen’ dat TivoliVredenburg uitstekend presteert en de stad een grote meerwaarde biedt. Op basis van het advies hebben wij besloten de reguliere jaarsubsidie en de bijdrage voor gebouwgebonden kosten te continueren. De commissie adviseerde ook om net als in de afgelopen periode aanvullende subsidies te verstrekken voor innovatieve, op inclusie gerichte programmering (structureel) en verdere zakelijke versterking (incidenteel, af te bouwen in vier jaar). Wij hebben besloten deze bijdragen toe te kennen, aangezien we ze essentieel achten voor een goede doorontwikkeling van dit iconische muziekgebouw in de komende jaren.
- Naast de vierjarige regeling binnen de Cultuurnota starten we in 2021 ook voor het eerst met een tweejarige regeling (2021-2022). Met het beschikbare budget voor deze regeling kunnen we minimaal zes nieuwe makers en/of culturele initiatieven ondersteunen. Daarmee dragen we bij aan de vernieuwing en pluriformiteit van het aanbod.
- We gaan door met de regeling voor projectsubsidies, waarmee we ruimte bieden voor zowel artistieke producties van professionele makers als ‘participatieve’ projecten (gericht op amateurkunst, cultuurparticipatie en -educatie). Kleinschalige muziekfestivals, grotere evenementen, jeugdvoorstellingen, amateurtoneel en gedichtenwandelingen zijn slechts een paar voorbeelden van activiteiten die we met een projectsubsidie ondersteunen.
- Met de relatief nieuwe regeling voor impulssubsidies helpen we (nieuwe) makers en kleinere initiatieven op weg om activiteiten voor het eerst uit te proberen. Een impulssubsidie betekent voor makers vaak een eerste stap in hun artistieke en professionele ontwikkeling en is bedoeld als de ‘instap’ in de Utrechtse culturele subsidiesystematiek.
- Utrecht is vanaf 2021 nog beter vertegenwoordigd in de culturele basisinfrastructuur (BIS) van het Rijk. In totaal krijgen Utrechtse instellingen 9,6 miljoen euro van het Rijk, dat is bijna 4,8% van het totale budget van de BIS. Bovendien gaan we van vijf naar veertien Utrechtse plekken in de BIS. Nieuwkomers zijn onder andere het International Literature Festival Utrecht (ILFU) en makershuis DOX.
Om kunstenaars en culturele organisaties in Utrecht artistiek, fysiek en financieel de ruimte te geven om
zichzelf én de stad cultureel verder te ontwikkelen werken we aan de volgende punten:
- We blijven muzikanten helpen om werkruimte te realiseren. Werkruimte voor muzikanten is ingewikkelder en kostbaarder dan bijvoorbeeld ateliers vanwege de benodigde geluidsisolatie. Door de zoektocht met het muzikantencollectief Kytopia en het realiseren van enkele studio’s in 2020 weten we wat er nodig is om muziekstudio’s betaalbaar te maken. Op basis van die informatie heeft de gemeente voor vier jaar een bedrag van 0,217 miljoen euro per jaar gereserveerd om losse initiatieven voor in totaal 25 tot 30 studio’s te ondersteunen. Mogelijke locaties die daarvoor momenteel in beeld zijn, zijn het Berlijnplein, Beursgebied en Werkspoorgebied, maar initiatiefnemers zijn vrij om met andere locatievoorstellen te komen.
- We voeren het Werkplan Creatieve Huisvesting uit. Dit plan beschrijft hoe we voldoende betaalbare huisvesting voor de creatieve sector krijgen, wat nu vaak schaars is in de groeiende stad. Zo kijken we waar cultuur zich nu bevindt in de stad en waar niet en zorgen we voor voldoende goede cultuurlocaties in de stad.
- De Proeftuin stedelijke regio Utrecht is opgestart, waarin we onderzoeken of we ook in de regio huisvesting en presentatieplekken voor kunstenaars kunnen realiseren. Op basis van het onderzoek ‘Mooi maken’ door Bureau Buiten en BOEi, gaan we in drie fases voor drie locaties in de stedelijke regio op zoek naar fysieke ruimte voor creatieve makers
- Als aan alle voorwaarden uit het raadsbesluit is voldaan, start in 2021 de verbouwing van Central Studio’s naar de Machinerie. Commissie Comvalius benadrukte het belang van deze plek voor leren, maken en vertonen op het gebied van beeldcultuur en ziet ook kansen hier dé ontwikkelplek voor talent te creëren. In samenspraak met de sector zetten we ons in om ook tijdens de verbouwing ruimte voor film en beeldcultuur te houden in de stad, door programmering op diverse plekken zoals in de bibliotheek op de Neude en bij De Nijverheid.
- Cultuur op het Berlijnplein krijgt steeds meer vorm. Naast stadslab RAUM en restaurant Venster zijn nu ook de Buurtwerkkamer, het NUT, Goede Vrijdag en Jonge Honden aan het plein gehuisvest. In de Werfkelders, onder de nieuwe stadstuin, komen daar begin 2021 de HKU en dansgezelschappen IRC en 155 bij. Onder het overkoepelende thema Toekomst van de Stad zorgen deze Berlijnpleinpartners in 2021 samen voor productie, publieksprogramma en levendigheid op en rond het plein. Dit alles in aanloop op het definitieve programma voor het Berlijnplein, waar de raad in 2021 een besluit over neemt.
- Verder vindt in 2021, op voorwaarde van een positief raadsbesluit over de financiën, de selectie plaats van een consortium dat in opdracht van de gemeente het circulair ontwikkelde cultuurcluster Berlijnplein gaat ontwerpen, bouwen en onderhouden. In dit cultuurcluster is onder andere ruimte voor een danshuis, een expositieruimte voor beeldende kunst, werkruimtes voor kunstenaars en creatieve industrie, horeca en een publieksvoorziening voor RAUM.
- Kunst in de openbare ruimte brengt mensen in hun dagelijkse omgeving in aanraking met beeldende kunst. Utrecht voert daar al jaren een actief beleid in en daar gaan we mee door. In de Uitvoeringsnota Kunst in de Openbare Ruimte 2021-2030 geven we hier richting aan op basis van de vier pijlers van Kunst kleurt de stad. Op het gebied van beeldende kunst voeren we in 2021 het volgende uit:
- In meerdere wijken realiseren we kunstwerken in het kader van de 1,5 %-regeling, bijvoorbeeld bij scholen en openbare gebouwen. Volgens deze regeling wordt 1,5% van de kale bouwsom gereserveerd voor een kunstopdracht in of bij een gebouw. De kunstopdrachten worden in samenspraak met bewoners of gebruikers van een gebouw gerealiseerd. In 2021 leveren we onder andere kunstprojecten op in basisschool de Zonnewereld/OBS Vleuterweide, het Bonifatiuscollege, multifunctionele accommodatie Voorn in Leidsche Rijn en IKC Rijnvliet-Rafaelschool.
- Vanuit het Fonds Stadsverfraaiing maken we een eerbetoon aan gastarbeiders in samenwerking met verschillende migrantengroepen en bewoners. Ook ronden we het project Kunst voor Sterrenwijk af met kunstenaars Maurice van Es en Luka Karssenberg en Monique Broekman. Voor de wisselplek aan de Beeldenroute Croeselaan maakt een jonge, recent aan de HKU afgestudeerde kunstenaar een nieuw werk. In samenwerking met TivoliVredenburg komt er in de steeg naast het gebouw een bijzondere muurschildering. In 2021 wordt ook een grootschalige restauratie van het Herderplein in de wijk Halve Maan in Oog in Al uitgevoerd.
- Bij grote gebiedsontwikkelingen kiezen we voor meerjarige kunstprogramma’s. Dit deden we eerder in Leidsche Rijn (Beyond) en Stationsgebied (o.a. Call of the Mall). Zo gaan we in 2021 ook werken bij het Beurskwartier, het Lombokplein en de Merwedekanaalzone.