Lokale heffingen

Belastingen zijn gedwongen bijdragen van de burger aan de gemeente. De opbrengsten komen in de algemene middelen van de gemeente, waardoor ze voor een uiteenlopend aantal doelen kunnen worden ingezet. Een uitzondering hierop vormen de rioolheffingen en de afvalstoffenheffing. Dit zijn algemene belastingen, maar de opbrengsten mogen alleen ingezet worden om de kosten te dekken die de gemeente voor het rioolstelsel en het inzamelen van afvalstoffen maakt.
Een gemeente mag alleen de belastingen heffen die in de wet zijn opgenomen. In veel gevallen heeft de wetgever de bevoegdheid nader ingekaderd door de belastingplicht en de grondslagen en heffingsmaatstaven in de wettekst op te nemen. Voor zover de wetgever dat niet heeft gedaan resteert er voor de gemeenten nog een (beperkte) vrijheid om dat zelf in te vullen.

Beleid tarieven
Uitgangspunt voor de tariefsvoorstellen is de beleidslijn vastgelegd in de nota lokale heffingen en in ons collegeprogramma, waarin we hebben vastgelegd om belastingen met niet meer dan de inflatie te verhogen.

Overzicht tarieven en opbrengsten 2021

(*) opbrengst onroerende-zaakbelastingen inclusief aandeel ondernemersfonds
(**) opbrengst ná kwijtschelding. De cijfers rioolheffing en afvalstoffenheffing zijn inclusief de tariefsvoorstellen 2021, die verwerkt worden in de eerstvolgende begrotingswijziging onder voorbehoud van goedkeuring door de Raad
(***) het betreft de inkomsten exclusief off-street parkeren (garages).

Toelichting op de tarieven en opbrengsten

Onroerende-zaakbelastingen
Alle eigenaren van woningen en alle eigenaren en gebruikers van niet-woningen betalen onroerende-zaakbelasting. De grondslag van de belasting is de waarde van een woning of niet-woning. Deze waarde wordt elk jaar opnieuw vastgesteld.

Met de groei van de stad neemt het bestand aan woningen en niet-woningen toe waarover onroerendezaakbelasting (OZB) wordt ontvangen. We ramen extra OZB-inkomsten omdat uit de jaarrekening van 2019 een toename van OZB niet-woningen blijkt.  Er is rekening gehouden met een areaaltoename voor niet-woningen van 3 miljoen euro. Daarnaast is, door het uitbreiden van het woningenbestand, rekening gehouden met 0,750 miljoen euro extra opbrengsten als gevolg van een toegenomen areaal woningen.

Tarieven
De tarieven voor de onroerende-zaakbelastingen worden op een later moment in het jaar berekend, zodat uitgegaan kan worden van de meest actuele cijfers over de verwachte waardeontwikkeling.

Rioolheffing

Toelichting kostendekkendheid

Toelichting
De rioolheffing bestaat uit een eigenarentarief en een grootverbruikerstarief. Alle eigenaren betalen hetzelfde bedrag. Grote lozers die meer dan 250 m3 water lozen op de riolering betalen daarnaast nog een apart bedrag per m3 geloosd water. De rioolheffing is 100% kostendekkend.

De toegerekende kosten aan de rioolheffing stijgen in 2021 ten opzicht van 2020 als gevolg van inflatiecorrectie, areaalmutatie, toegenomen toegerekende kosten en bovenal door de toegenomen vervangingsinvesteringen en de opgave het nieuwe riool meteen klimaatbestendig en circulair te maken.

De tarieven zijn verhoogd met de inflatie. De tarieven zijn opgenomen in de Verordening op de heffing en invordering van rioolheffing 2021, die afzonderlijk voorligt bij de behandeling van de Programmabegroting 2021.

Afvalstoffenheffing

Toelichting kostendekkendheid

Zoals gemeld in de verantwoording 2019 zijn in de loop van 2019 de afvalverwerkingskosten flink gestegen door het wegvallen van de Chinese markt voor de verwerking van PMD (plastic, metalen en drankenkartons) en oud papier.  Daarnaast heeft in 2020 een nieuwe aanbesteding plaatsgevonden voor het verwerken van restafval. Dit heeft geleid tot een forse toename in de afvalverwerkingskosten per ton vanaf 2021. Het oude contract was in de periode van laagconjunctuur afgesloten. Bovendien is in 2020 het onderhoud van het wagenpark opnieuw aanbesteed met een extra kostenstijging tot gevolg. Tevens leidt het beperken van de aslastbeperking in de binnenstad, zoals toegelicht in de raadsbrief van mei 2020, tot extra kosten. De hiervoor genoemde ontwikkelingen, in combinatie met de prijsindexeringen op de overige kostencategorieën en de CAO-ontwikkeling van de ambtenarensalarissen, veroorzaken de forse stijging van de afvalstoffenheffing in 2021.

Hondenbelasting
De houder van een hond betaalt hondenbelasting. Het houden van blindengeleidehonden en andere honden met een specifieke functie is vrijgesteld van de belasting. De belasting geldt per hond.

Tarief
De huidige beleidslijn is een jaarlijkse stijging met inflatie, echter vinden wij een tariefstijging voor van 5% ten opzichte van 2020 verantwoord, hetgeen leidt tot een stijging van € 79,44 naar € 83,41 per hond.

Toeristenbelasting
Personen van buiten de stad die in Utrecht overnachten in een hotel, B&B of een andere betaalde gelegenheid betalen toeristenbelasting. De belasting is een vast percentage van de overnachtingsprijs en wordt door de logies biedende ondernemer ingehouden en aan de gemeente afgedragen.

Als grondslag voor de verwachte opbrengst toeristenbelasting gebruiken we de realisatie van 2019. Uit de jaarrekening blijkt dat de opbrengsten toeristenbelasting 2019 hoger waren dan begroot. Uitgaande van de gerealiseerde omzet is de verwachte opbrengst toeristenbelasting daarmee 0,254 miljoen euro hoger. Over het jaar 2019 stonden eind 2019 nog voor 0,326 miljoen euro aan aanslagen open die in 2020 worden betaald maar wel betrekking hebben op het belastingjaar 2019. Ook dit bedrag nemen we mee. Dit effect werkt structureel door. Gelet op de dynamische hotelmarkt nemen we een uitbreiding in het aantal hotelkamers pas mee, nadat dit uit de realisatie is gebleken.

De coronamaatregelen in eigen land, waaronder de beperkingen voor het organiseren van grote evenementen en bijeenkomsten, en de internationale reisbeperkingen hebben een negatieve invloed op het aantal betaalde overnachtingen in Utrecht. De consequenties van de coronacrisis op de opbrengst toeristenbelasting zijn nog niet in de begroting opgenomen.
In het coronahoofdstuk gaan we nader in op de verwachtingen rondom de toeristenbelasting.

Tarief
Het tarief bedraagt 6% van de overnachtingsprijs.

Precariobelasting
Precariobelasting wordt geheven voor het hebben van voorwerpen op, onder of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. Het gaat bijvoorbeeld om uithangborden en terrassen, maar ook voor bouwterreinen op gemeentegrond wordt in het kader van inname openbare grond precario geheven.

Tarieven
De tarieven zijn verhoogd met de inflatie. Deze zijn opgenomen in de Verordening precariobelasting 2021, die afzonderlijk voorligt bij de behandeling van de Programmabegroting 2021.

Parkeerbelastingen
Parkeerbelastingen vormen een regulerende belasting. De belasting verbindt een prijs aan het parkeren in de stad op plaatsen waar de parkeerdruk hoog is. Op die manier wordt het parkeergedrag beïnvloed. Bewoners en bedrijven binnen het betaald parkeergebied kunnen in aanmerking komen voor een vergunning. Bezoekers van bewoners in het betaald parkeergebied kunnen tegen een gereduceerd tarief parkeren, als er bewonerskorting voor bezoek is gekocht. Voor deze korting geldt een maximum van 70 uur per kwartaal. Er zijn aparte vergunningen voor personen die om maatschappelijke redenen vaak parkeren in de stad, zoals mantelzorgers en kraamhulpen.

Tarieven
In het kader van permanent prioriteren zijn de tarieven parkeervergunningen per 2021 aangepast. In het hoofdstuk financiën (actualisatie financieel beeld) is de aanpassing toegelicht. Daarnaast zijn de tarieven met de inflatie verhoogd.

Bedrijveninvesteringszone
Utrecht kent één Bedrijveninvesteringszone (BIZ). Deze BIZ is gevestigd op de Woonboulevard. De aldaar gevestigde ondernemers betalen een belasting, waarvan de opbrengst door de gemeente weer wordt doorgestort aan een door deze ondernemers opgerichte vereniging die daarmee investeringen pleegt in het openbare gebied. De BIZ kent een looptijd tot en met het belastingjaar 2020. Eind 2020 wordt aan de raad een voorstel tot verlenging voorgelegd.

Kwijtschelding
Inwoners kunnen kwijtschelding krijgen voor hun belastingaanslagen. Kleine ondernemers kunnen ook kwijtschelding krijgen, maar alleen voor de belastingaanslagen die zij als privépersoon ontvangen. Bedrijven komen niet voor kwijtschelding in aanmerking. Kwijtschelding is mogelijk voor de onroerende-zaakbelasting, de rioolheffing voor het eigenarengedeelte, de afvalstoffenheffing en de hondenbelasting voor ten hoogste twee honden.
De normen voor kwijtschelding worden landelijk vastgesteld. Gemeenten mogen zelf kiezen of ze de bijstandsnorm op 90% of 100% stellen. De gemeente Utrecht kiest voor 100%, waarmee de meest ruime kwijtscheldingsnorm wordt gehanteerd.

Het kwijtscheldingsbeleid is door uw raad op 13 december 2012 vastgesteld.

Als van tevoren duidelijk is dat kwijtschelding wordt verleend, wordt er overgegaan tot automatische kwijtschelding. Voor de OZB en de rioolheffing is geen bedrag aan kwijtschelding opgenomen. De reden hiervoor is dat de aanslagen voor deze belastingen worden opgelegd aan de eigenaren van woningen. Een eventuele overwaarde van de woning telt mee bij de vermogenstoets bij de kwijtschelding. Vanwege de sterk gestegen huizenprijzen is daardoor het vermogen al reeds te hoog om voor kwijtschelding in aanmerking te komen.

x € 1.000

Oninbaar
Van oninbaarheid is sprake als een belastingschuldige wel moet betalen, maar invordering op de gebruikelijke wijze in de praktijk niet (meer) mogelijk is. Dat doet zich bijvoorbeeld voor als de belastingschuldige failliet is gegaan of de belastingschuldige vertrokken is zonder dat de nieuwe verblijfplaats bij de invorderingsambtenaar bekend is.

x € 1.000

De begrote bedragen zijn gebaseerd op de resultaten van het afgelopen jaar en de inschattingen van de op dit moment naar aanleiding van de lopende invordering. Het totaalbedrag aan begrote oninbare bedragen stijgt. Voor de OZB gaat het daarbij om het bedrag aan niet-woningen. Door de coronacrisis is het te verwachten dat de bedragen aan oninbare belastingen met name bij de ondernemers zullen toenemen.

In bovenstaand schema is voor de parkeerbelasting niet het aandeel van de buitenlandse kentekens opgenomen. In de jaarrekening wordt tevens aangeven hoeveel naheffingsaanslagen die in het belastingjaar voor invordering aan buitenlandse kentekenhouders zijn overgedragen uiteindelijk niet tot een betaling hebben geleid.