Lokale heffingen

Inleiding
Het aanvragen van een paspoort of een rijbewijs of een vergunning om een dakkapel te bouwen en het sluiten van een huwelijk zijn voorbeelden van dienstverlening die aan individuele burgers wordt verleend. Met retributies kan de gemeente (een deel van) de kosten die gemaakt worden met de dienstverlening verhalen op de burger die om de dienstverlening vraagt.

Retributies zijn leges, gelden of rechten. De legesverordening is de meest algemene verordening. Hieronder vallen onder meer de aanvragen voor paspoorten en rijbewijzen en het sluiten van een huwelijk. De leges voor de aanvraag van een omgevingsvergunning is ondergebracht in een aparte verordening. Met de brug- schut- en havengelden en de marktgelden vraagt de gemeente een vergoeding voor de kosten van het bedienen van de bruggen en schutten, het gebruik van de havens en het mogelijk maken van de markten in de stad. De rechten begraafplaatsen zien op de kosten die de gemeentelijke begraafplaatsen oproepen.

De Gemeentewet vereist dat de begrote opbrengsten van de retributies de begrote kosten niet overstijgen. Deze opbrengstlimiet geldt voor de verordening als geheel. Dat houdt in dat binnen een verordening sommige tarieven meer dan honderd procent mogen zijn, terwijl andere minder dan honderd procent kostendekkend zijn.

Beleid tarieven
Uitgangspunt is maximale kostendekkendheid per verordening. Wettelijke maxima, onder meer bij de reisdocumenten, en marktverhoudingen kunnen aanleiding geven tot een kostendekkendheid van minder dan 100%. Voor zover tarieven minder dan 100% kostendekkend zijn, wordt dat toegelicht.

x € 1.000

Toelichting op tarieven

Leges Bewoners en bestuur

Publiekszaken kent relatief veel dienstverlening waarvan het in rekening te brengen tarief aan een wettelijk maximum is gebonden, zoals de paspoorten en de rijbewijzen. Publiekszaken werkt hard aan het aanbieden van de dienstverlening tegen lagere kosten. Veel producten vereisen echter een minimaal aantal handelingen die bovendien worden voorgeschreven door wet- en regelgeving. Dat beperkt de mogelijkheid om op korte termijn grote kostenreducties te bewerkstelligen.

Leges Huwelijk en Partnerschap

Toelichting kostendekkendheid

Kosten taakveld         € 654.445
Overhead         € 218.799
BTW            € 0
Totale kosten                     € 873.244   

Opbrengst heffingen                  € 542.159   

Kostendekkendheid                  62,1%   

Toelichting
De hoogte van deze leges is niet gebonden aan een wettelijk maximum. Dat houdt in dat de tarieven in beginsel vrij kunnen worden vastgesteld. Uitgangspunt is dat de totale kosten worden gedekt uit de totale legesopbrengsten (kostendekkenheid). We hebben in Utrecht verschillende varianten voor huwelijken en partnerschappen (onder andere gratis huwelijk, eenvoudig huwelijk, flits/baliehuwelijk, reguliere huwelijk). De tarieven verschillen afhankelijk van gekozen tijdstip en plaats.
De leges voor huwelijken zijn voor alle vormen op dit moment niet kostendekkend. Bij de begroting 2020 is dan ook besloten om de huwelijksleges te verhogen met 15% vanaf 2021. Daarnaast worden de tarieven jaarlijks geïndexeerd met het inflatiepercentage.
Alle huwelijken – of het nu gaat om een balie/eenvoudig/gratis huwelijk of een regulier huwelijk - vereisen minimaal dezelfde wettelijke en administratieve handelingen. Hierin kunnen wij dus niet ‘versnellen’ en daarmee is deze afhandeltijd hetzelfde. De kosten van onze dienstverlening bestaan uit de directe personeelskosten (aantal en salarisschalen van de medewerkers die zich bezig houden van het aanbieden van deze dienstverlening), de tijd die aan de huwelijkskandidaten besteed wordt in aanloop naar het huwelijksmoment en de locatie waar het huwelijk voltrokken wordt. Daarnaast zijn er ook andere kosten zoals huisvestingskosten, informatiseringskosten, materialen en overhead die worden toegerekend.

Uittreksels /afschriften

Toelichting kostendekkendheid

Kosten taakveld         € 556.708
Overhead         € 153.750
BTW            € 0
Totale kosten                     € 710.458   

Opbrengst heffingen                  € 738.230   

Kostendekkendheid                  103,9%   

Toelichting
We hebben verschillende tarieven voor deze dienstverlening. Een deel van deze tarieven kunnen we zelf vaststellen (uittreksels BRP) en sommige worden door het Rijk voorgeschreven (Verklaring Omtrent het Gedrag). De leges zijn opgebouwd uit de kosten die de gemeente moet maken voor deze dienstverlening. Uitgangspunt is dat de totale kosten worden gedekt uit de totale legesopbrengsten.

Leges Reisdocumenten

Toelichting kostendekkendheid

Kosten taakveld         € 1.592.582
Overhead         €    265.545
BTW            € 0
Totale kosten                     € 1.849.127   

Opbrengst heffingen                  € 1.742.555   

Kostendekkendheid                  94,2%   

Toelichting
Voor deze tarieven geldt een door het Rijk vastgesteld maximumtarief.
Utrecht hanteert de maximaal toegestane tarieven.          
In 2021 zitten we landelijk nog steeds in de ‘reisdocumentendip’. Door de verandering van de geldigheidsduur van paspoorten en ID-kaarten van vijf naar tien jaar. Dit leidt tot een periode van lage aantallen nieuwe aanvragen. Dit zal in 2024 weer gaan oplopen. We monitoren deze ontwikkelingen en de begroting 2021 hebben we op basis van de huidige forecast (voorspellingen middels modellen: aantal aan te vragen reisdocumenten en realisatiecijfers) opgebouwd.

Leges Rijbewijzen

Toelichting kostendekkendheid

Kosten taakveld         € 949.421
Overhead         € 230.181
BTW            € 0
Totale kosten                     € 1.179.602   

Opbrengst heffingen                  € 1.165.414   

Kostendekkendheid                  98,8%   

Toelichting
Voor deze tarieven geldt een door het Rijk vastgesteld maximumtarief.
Zolang er nog geen maximale kostendekkendheid is, hanteert Utrecht de maximaal toegestane tarieven.

Leges Bereikbaarheid

Toelichting kostendekkendheid

Toelichting
Het betreft de leges voor gehandicaptenparkeerkaarten, taxivergunningen en ontheffingen milieuzone.

• De tarieven voor de gehandicaptenparkeerkaarten zijn niet kostendekkend (24,5%) om de kosten voor de doelgroep laag te houden.
• De tarieven voor taxivergunningen zijn kostendekkend.
• De kostendekkendheid voor ontheffingen milieuzone bedraagt 68,6%.

In de doorrekening van de lasten en baten voor de ontheffingen van de milieuzone is nog geen rekening gehouden met de aanscherpingen voor de milieuzone per 1 februari 2021 (verstrengen, stap 1 uit het uitvoeringsprogramma 'Luchtkwaliteit 2020-2025').

Leges Beheer openbare ruimte

Leges Vergunningen openbare ruimte

Toelichting kostendekkendheid

Toelichting
Het gaat hier om vergunningen voor onder meer het leggen van kabels en leidingen, aanleg riolering, standplaatsen, verkeersontheffingen en inname openbare grond. Voor deze producten is de totale kostendekkendheid jaarlijks circa 100%. Afhankelijk van het aantal vergunningaanvragen fluctueert de kostendekkendheid jaarlijks licht.

Leges Evenementen

Toelichting kostendekkendheid

Toelichting
Het gaat hier om vergunningen voor buiten- en binnenevenementen. Voor buitenevenementen geldt dat ter stimulering van evenementen in de stad de tarieven op een minder dan kostendekkend niveau zijn vastgesteld.
Als gevolg van de verspreiding van Corona en de daardoor beperkende maatregelen in de evenementenbranche zullen er naar verwachting minder aanvragen voor evenementenvergunningen ingediend worden.

Leges Openbare orde en (wijk)veiligheid

Leges vergunning voetbalwedstrijd

Toelichting kostendekkendheid

Toelichting
De berekening van de kostendekkendheid ten aanzien van de leges vergunning voor voetbalwedstrijden is geactualiseerd. In de huidige berekening is rekening gehouden met het verstrekken van circa acht (collectieve) vergunningen op jaarbasis.
De wijziging in baten en lasten worden bij de begrotingswijziging budgettair neutraal verwerkt.

Leges Horeca

Toelichting kostendekkendheid

Toelichting
Als gevolg van de verspreiding van Corona en de daardoor beperkende maatregelen in de horecabranche zullen er naar verwachting minder aanvragen voor exploitatievergunningen en wijziging
leidinggevenden worden aangevraagd.

Leges Kansspelen

Toelichting kostendekkendheid

Toelichting
Als gevolg van de verspreiding van Corona en de daardoor beperkende maatregelen zullen er naar verwachting minder vergunningaanvragen voor kansspelen ingediend worden.

Leges Prostitutie

Toelichting kostendekkendheid

Toelichting
Het gaat hier om de aanvraag van exploitatievergunning voor seksinrichting of escortbedrijf en zijn 100% kostendekkend.

Leges Wonen en monumenten

Leges Woonruimtezaken

Toelichting kostendekkendheid

Toelichting
Bij het bepalen van de kostendekkendheid is aangenomen dat per 1 januari 2021 de inwerkingtreding van de landelijke ‘Wet toeristische verhuur van woonruimten’ (short-stay), als wijziging van de Huisvestigingswet 2014, zal plaatsvinden.

Leges Bestemmingsplannen

Toelichting kostendekkendheid

Toelichting
De tarieven zijn met de inflatie verhoogd.

Leges Archeologie

Toelichting kostendekkendheid

Toelichting
De tarieven zijn met de inflatie verhoogd.

Leges Omgevingsvergunning

Toelichting kostendekkendheid

Toelichting:
Het Economisch Instituut voor de Bouw verwacht in 2021 een krimp van 5% in de bouw door stringente regelgeving rond stikstof en PFAS en de economische gevolgen door de corona-pandemie. Bij de doorrekening van de lasten en baten is rekening gehouden met deze tijdelijke krimp.
In de onderbouwing van de lasten en baten is nog geen rekening gehouden met de eisen die aan een vergunningaanvraag gelden voor de nieuwe regelgeving rondom 'Bijna Energieneutrale Gebouwen' (BENG).

Begraafplaatsrechten

Toelichting kostendekkendheid

Toelichting
Niet alle kosten die voor het beheer en onderhoud van de begraafplaatsen worden gemaakt mogen op grond van wet- en regelgeving door begraafplaatsrechten worden verhaald. Het totaal van de inkomsten van de begraafrechten dekt 98,5% van de toerekenbare kosten.
De afgelopen twee jaren laat het aantal begravingen een licht stijgende lijn zien, na jaren van een dalende trend. In de begroting 2021 is hier rekening mee gehouden. Hierdoor neemt ook de kostendekkendheid toe. De tarieven stijgen met 2,9% ten opzichte van 2020.
Vanaf 2017 zijn drie nieuwe tarieven toegevoegd. Er kan vanaf 2017 gekozen worden voor het afkopen van de kosten voor grafonderhoud van een (kinder)graf voor onbepaalde tijd. Daarnaast wordt de mogelijkheid geboden bij leven een locatie voor een graf te reserveren. Vanaf 2019 is bij de tariefopstelling rekening gehouden met opbrengsten op deze tarieven.

Brug- schut en havengelden

Toelichting kostendekkendheid

Toelichting
De havens in Utrecht maken deel uit van een competitieve markt. Dit vermindert de mogelijkheden om
de tarieven van de havengelden te verhogen.
Utrecht heft liggelden van woonschepen die in gemeentewater liggen. Vanaf het belastingjaar 2015
worden de tarieven voor de liggelden van woonschepen in Utrechts water stapsgewijs verhoogd om toe
te groeien naar het marktconforme tarief dat Rijkswaterstaat hanteert voor woonboten in haar water in
de gemeente. In 2021 is op deze manier de tariefsverhoging afgerond.
Het aantal elektrische recreatievaartuigen stijgt. Omdat het tarief voor deze emissievrije boten beduidend lager is, dalen de inkomsten vanaf 2021. De opbrengsten 2021 zijn gebaseerd op de met 2,9% geïndexeerde tarieven. De begroting zal bij de eerstvolgende mogelijkheid worden aangepast, na de definitieve besluitvorming over de tarieven 2021.
De tarieven van de beroepsvaart zijn voor 2021 met 5% extra verhoogd conform de Programmabegroting 2020 bijlage “Begroting in balans”.

Marktgelden

Toelichting kostendekkendheid

Toelichting
Indien een deel van voor de openbare dienst bestemde gemeentebezittingen wordt gebruikt voor het
houden van markten, kunnen voor het innemen van een standplaats marktgelden worden geheven. De
marktgelden worden geheven van degene die de standplaats inneemt. Het tarief is afhankelijk van de
locatie in de stad waar de markt plaats vindt, de grootte van de ingenomen standplaats en het al
dan niet tijdelijk zijn van de standplaats. De tarieven stijgen met 2,9% (index) ten
opzichte van 2020. Daarnaast is er een extra jaarlijkse verhoging van 2,5% die noodzakelijk is om de
krimp van standplaatsen op de markt van het Vredenburg van 83 naar 65 standplaatsen op te vangen en
naar 100% kostendekkendheid te groeien in 2024.