Onderwijsimpuls
Met de onderwijsimpuls stimuleren we professionalisering van onderwijsteams om de onderwijskansen van leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs te vergroten. Door de hoge werkdruk in het onderwijs is er vaak te weinig ruimte om medewerkers vrij te roosteren voor onderwijsontwikkeling en vernieuwing. De onderwijsimpuls maakt het mogelijk om onderwijsontwikkeling voor leerlingen van 10-18 jaar op te starten of te versnellen. Daarmee draagt de onderwijsimpuls bij aan gelijke kansen, toekomstbestendig onderwijs en de ontwikkeling en het behoud van goede onderwijsprofessionals.
We evalueren op welke wijze deze ontwikkelingen bijdragen aan onderwijsvernieuwing en onderwijskwaliteit. Tevens organiseren we inspiratiebijeenkomsten om kennis te delen tussen scholen en schoolbesturen.
Passende Plek
De kernpartneraanpak wordt gecontinueerd in het voortgezet onderwijs om te zorgen dat leerlingen een passende plek vinden in het onderwijs. Leerplicht, het buurtteam, de jeugdgezondheidszorg en het samenwerkingsverband Sterk VO kijken samen met de leerling, de ouders en de school naar wat nodig is bij vragen en/of problemen. Samen leveren de kernpartners maatwerk per leerling om te voorkomen dat leerlingen thuis komen te zitten. Onderwijs en zorg wordt gecombineerd waar nodig. Daarnaast zijn de kernpartners van toegevoegde waarde voor de school. Vanuit veel voorkomende vragen en problemen signaleren ze kansen om de basis op school te versterken en bieden ze een veilige leeromgeving. Ook in het VO verbeteren en versterken we de samenwerking binnen de kernpartneraanpak door het bespreken van casussen, coaching en intervisie.
Voortijdig schoolverlaten pakken we in Utrecht zowel stedelijk als regionaal aan. Met onze partners uit het onderwijs, gemeenten, de zorg en de arbeidsmarkt werken we nauw samen om zoveel mogelijk jongeren te begeleiden op hun unieke pad naar kansrijke deelname aan de samenleving. Samen hebben we een nieuw regionaal programma voortijdig schoolverlaten opgesteld; de SchoolWerkt-agenda voor de periode 2021-2024.
Het programma richt zich op vier thema’s:
- Een goede overstap van het voortgezet onderwijs naar het middelbaar beroepsonderwijs
- Ondersteuning op maat in het onderwijs
- Extra aandacht voor jongeren die het onderwijs al hebben verlaten zonder startkwalificatie
- Ondersteuning bij de overgang van onderwijs naar werk. We behouden hierbij wat werkt, zoals de regionale en stedelijke aanpak voor jongeren die geen werk, inkomen of schoolinschrijving hebben én vullen het programma aan met nieuwe, innovatieve maatregelen.
We verwachten dat door de coronacrisis het aandeel jongeren dat zonder startkwalificatie het onderwijs verlaat licht zal stijgen in 2021. Toch blijven we, aangemoedigd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, onverminderd ambitieus bij het opstellen en realiseren van onze doelen voor 2021. Zie het coronahoofdstuk voor de extra maatregelen.
Aansluiting tussen onderwijs en de regionale arbeidsmarkt
Onderdeel van het nieuwe regionale programma voortijdig schoolverlaten 2020-2024 is de lijn Klaar voor Werk. Vanuit deze lijn bereiden wij jongeren in het onderwijs voor om succesvol en duurzaam de arbeidsmarkt te betreden. Jongeren voor wie een startkwalificatie niet (direct) haalbaar is, hebben specifiek onze aandacht. Bijvoorbeeld voormalig voortijdig schoolverlaters en voor mbo-2, 3 en 4 studenten die extra ondersteuning nodig hebben.
Jongeren in het praktijkonderwijs, in een entree opleiding en soms ook in het speciaal onderwijs leren vaak beter in de praktijk. In 2021 start een eerste TOP Academie waar de praktijkonderwijsleerlingen opgeleid worden op de werkvloer. Voor de entree-studenten wordt vanuit het regionaal investeringsfonds praktijkleren ingericht.
De regionale aanpak voortijdig schoolverlaten en de Utrechtse Werktafel van de arbeidsmarktregio hebben de krachten gebundeld. De gezamenlijke opdracht is om jongeren met een ondersteuningsbehoefte vroegtijdig in beeld te hebben voor ze de overgang maken van onderwijs naar de arbeidsmarkt. De regionale aanpak voortijdig schoolverlaten en de Utrechtse Werktafel spannen zich samen in voor een goede en duurzame overgang naar werk en leveren waar mogelijk ondersteuning.
Binnen de opgave Werk voor iedereen werken wij intensief aan een goede samenwerking tussen onderwijs en de sectoren waar tekorten zijn op de arbeidsmarkt: onderwijs, zorg, ict, bouw en techniek. Samen met het onderwijs zorgen we voor een passend onderwijsaanbod en stimuleren we kinderen en jongeren te kiezen voor een opleiding in deze sectoren. Daarbij leggen we verbindingen met de Utrechtse Onderwijs Agenda en met het Mbo Uitvoeringsplan. Zie ook het Programma Economie & Werkgelegenheid voor Iedereen, doelstelling 1.1.
Podium voor het mbo
In 2021 werken we door aan het verwezenlijken van de doelstellingen zoals geformuleerd in het ‘Uitvoeringsplan Sterk Utrechts mbo 2020-2022’ . Om het belang van het mbo te benadrukken plaatst de gemeente Utrecht het mbo in de schijnwerpers.
In 2021 is extra inzet voor het mbo van groot belang. Mbo-studenten zijn erg gebaat bij praktisch onderwijs dat voor een deel niet door is gegaan tijdens de coronacrisis. Ook hebben mbo-studenten problemen ondervonden bij het vinden van stageplekken. We blijven in gesprek met de mbo’s en bieden waar mogelijk ondersteuning om tot oplossingen te komen om de stagetekorten terug te dringen.
In 2021 laten we de stad door middel van een mbo-campagne kennismaken met het mbo talent en de waarde van de mbo-opgeleide professionals voor een sterke Utrechtse economie. Met een mbo-logo maken we zichtbaar wat de mbo’ers bijdragen aan de stad. Daarnaast voeren we in 2021 gesprekken met de mbo’s om te kijken hoe studenten een bijdrage kunnen blijven leveren aan evenementen die door de gemeente georganiseerd worden.
De uitkomsten van het onderzoek naar stagediscriminatie onder mbo-studenten geeft ons in het eerste kwartaal van 2021 een beeld van de aard en omvang van stagediscriminatie in het mbo. We geven uitvoering aan het thema gelijke behandeling op de arbeidsmarkt door met de concrete aanbevelingen uit dit onderzoek aan de slag te gaan.
De mbo’s in Utrecht geven met de uitvoering van 15 projecten in de sectoren zorg, bouw, techniek en ICT invulling aan een betere aansluiting tussen onderwijs en de arbeidsmarkt. Er worden nieuwe opleidingen verkend, gecombineerde leerroutes worden in beeld gebracht en keuzedelen voor het verbreden of verdiepen van vakken en opleidingen zullen worden samengesteld. Daarnaast versterken we de samenwerking met het bedrijfsleven op het gebied van innovatie, kennisuitwisseling en praktijkleren.
Talentontwikkeling en Burgerschap
Onderwijs en werk vormen de basis voor de ontwikkeling en ontplooiing van ieder mens. Voor jongeren van 12 tot 23 jaar speelt het voortgezet- en middelbaar beroepsonderwijs een belangrijke rol in hun kansen om optimaal deel te nemen aan de samenleving. We streven ernaar dat zoveel mogelijk jongeren een startkwalificatie behalen en doorstromen naar een baan die past bij hun mogelijkheden en talenten.
Op tien brede scholen voor voortgezet onderwijs (alle scholen met een vmbo-afdeling met in totaal ruim 6.700 leerlingen) vinden extra binnen- en naschoolse activiteiten op het gebied van talentontwikkeling plaats. Activiteiten zijn erop gericht leerlingen inzicht te geven in hoe belangrijk het is om succesvol mee te doen in de maatschappij. Dit kunnen activiteiten zijn op het gebied van sport en cultuur, media en techniek.
Bij de uitvoering en organisatie worden combinatiefunctionarissen ingezet, die de verbinding maken met onder andere de sport en cultuurorganisaties in de wijk. Voor de combinatiefuncties maken we gebruik van middelen die beschikbaar worden gesteld door het Rijk. Er is in totaal voor ruim zeven fte beschikbaar De inzet van deze combinatiefunctionarissen wordt door het Rijk gemonitord. Zowel voor de combinatiefunctionarissen als de activiteiten is subsidie beschikbaar.
Voor burgerschapsvorming wordt op een aantal brede scholen in het voortgezet onderwijs jongerenwerk ingehuurd. Zij zijn ondersteunend aan de leerlingen en aan de school. Ze helpen bijvoorbeeld bij conflicten tussen leerlingen of zijn een vraagbaak voor leerlingen die ergens mee zitten. Ze verbinden de schoolcultuur met de thuis- en/of straatcultuur waarin de jongere zich een groot deel van de tijd bevindt.
Naast burgerschapsvorming krijgen leerlingen in het VO ook vredeseducatie verzorgd door organisatie ‘fort van de democratie’ en lessen in het kader van emancipatie van de LHBTIQ in onze samenleving.